T001

Search
Generic filters
Exact matches only
Search in title
Search in content

Numer katalogowy: T001
Nazwa obiektu: ornat
Kolor liturgiczny: czerwony
Tkanina kolumn ornatu i stuły: 2 poł. XIX w.; jedwab (?), aksamit strzyżony
Tkanina boków: ok. 1480, Włochy, Florencja (?); jedwab, len, nici złote, brokat aksamitny
Podziały i obszycia: galon 2 poł. XIX w.; nici jedwabne i złote
Podszewka: 2 poł. XIX w., Polska, bawełna, tkanina o splocie płóciennym
Wykonanie paramentu: 2 poł. XIX w., Polska
Naprawy i konserwacje: zapewne ok. poł. XX w.
Wymiary: 109×63 cm
Opis: Ornat uszyty ręcznie z dwóch rodzajów tkanin powstałych w różnym czasie, zestawionych w 2 poł. XIX w. Na ten okres datować należy także galony w podziałach i obszyciu oraz podszewkę.
W kolumnach ornatu zastosowano bordowy strzyżony gładki aksamit.
Boki ornatu wykonano z wielkoraportowego altembasu o czerwonym tle z aksamitnej okrywy runowej strzyżonej w dwóch wysokościach. Runową okrywę zdobi dodatkowo wątek ze złotej nici wydobywanej na powierzchnię tkaniny w formie skręconych pętelek („velluto allucciolato”). Wielkoraportowy wzór utrzymany jest w tonacji żółto-złotej, lansowany zdwojoną nicią złotą na żółtej jedwabnej duszy (złota nić niemal całkowicie wytarta). Deseń tworzą wielkie kwiaty ostu zwieńczone pękami liści, okolone rzędem kwiatków, układane na tle gładkim czerwonym lub złotym, gęsto pokrytym ornamentem roślinnym. Repertuar renesansowych form dopełnia motyw grubej, skręcającej się spiralnie łodygi. Wysokość raportu 86 cm.
Galon o szer. 2,5 cm, w formie tkanej taśmy, o osnowie z żółtej nici bawełnianej i wątku z metalowej nici z oplotem ze złoconej blaszki nawiniętej na żółty jedwabny rdzeń. Deseń w formie ukośnych prążków.
Podszewka z czerwonej tkaniny bawełnianej.
Stan zachowania: Bardzo zły stan zachowania tkaniny boków. Tkanina brokatowa o niemal zupełnie wytartych metalowych wątkach i w wielu miejscach wytartej okrywie runowej, gęsto przeszywana na maszynie w celu zabezpieczenia pękających wątków, w kilku miejscach dodatkowo ręcznie cerowana. Pozostałe elementy ornatu (tkanina kolumn, galon) w dobrym stanie.

Historia: Ornat pochodzi z kościoła p.w. św. Jana Chrzciciela w Sadownem. Stamtąd pochodzą również dwa inne ornaty, do uszycia których wykorzystano renesansowe włoskie tkaniny z 4 ćw. XV w. (obecnie w zbiorach Muzeum Diecezjalnego w Siedlcach, nr inw. MDS 00010 i MDS 00012). Wszystkie tkaniny różniące się kolorem lecz wykorzystujące niemal identyczny zestaw form, obszyte zostały takim samym złotym galonem, co wskazuje na wspólny warsztat lokalny i podobny czas powstania paramentów.
Proweniencja: Sadowne, kościół p.w. św. Jana Chrzciciela
Źródła archiwalne i bibliografia: Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. 10, z. 26: Powiat Węgrowski, pod red. Galickiej I. i Sygietyńskiej H., Warszawa 1964, s. 16, il. 136
Status prawny obiektu: własność Muzeum Diecezjalnego w Siedlcach
Numer inwentarzowy: MDS 00966
Autor i data hasła: B. Jamska, konsultacja D. Pikula-Kuziak, 2020